Topcargo - Trung tâm công cụ, dụng cụ, thiết bị gara ô tô

1. Giới thiệu tổng quan về máy hàn MIG không dùng khí

Máy hàn MIG không dùng khí (còn gọi là máy hàn flux-cored hay gasless MIG) là thiết bị hàn sử dụng dây hàn lõi thuốc đặc biệt tạo ra lớp khí bảo vệ từ chính quá trình hàn, thay vì sử dụng bình khí bảo vệ rời như máy hàn MIG truyền thống. Nguyên lý này cho phép vận hành mà không cần mang theo bình khí cồng kềnh, tạo nên sự linh hoạt đáng kể trong nhiều môi trường làm việc khác nhau.

Từ năm 2024 đến 2025, thị trường Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ về nhu cầu sử dụng máy hàn MIG không khí. Nguyên nhân chính đến từ xu hướng tự làm (DIY) ngày càng phát triển trong các hộ gia đình, nhu cầu sửa chữa tại các công trình, đặc biệt là ưu điểm về tính di động và chi phí đầu tư thấp hơn so với hệ thống hàn MIG truyền thống.

Bạn có phù hợp với máy hàn MIG không dùng khí không?

• Bạn thường xuyên thực hiện công việc hàn ở nhiều vị trí khác nhau và cần di chuyển thiết bị?
• Bạn cần một giải pháp hàn đơn giản, hiệu quả mà không muốn đầu tư vào hệ thống khí bảo vệ?
• Bạn chủ yếu hàn thép thông thường hoặc thép không gỉ mỏng đến trung bình?

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin toàn diện về máy hàn MIG không dùng khí, từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động đến cách sử dụng hiệu quả. Chúng tôi cũng sẽ so sánh với máy hàn MIG truyền thống, đánh giá thực tế từ chuyên gia có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sửa chữa ô tô, xe máy và thiết bị công nghiệp. Đồng thời, bạn sẽ nhận được những tư vấn chi tiết để lựa chọn máy phù hợp với nhu cầu sử dụng.

2. Cấu tạo & Nguyên lý hoạt động

Để hiểu rõ về máy hàn MIG không dùng khí, trước tiên chúng ta cần tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của thiết bị này. Máy hàn MIG không dùng khí gồm những bộ phận chính sau:

2.1. Cấu tạo chi tiết

• Bộ nguồn điện: Chuyển đổi điện áp đầu vào (220V/380V) thành điện áp và dòng điện phù hợp cho quá trình hàn.
• Mạch Inverter: Là “trái tim” của máy hàn hiện đại, chuyển đổi dòng điện AC thành DC với tần số cao, giúp máy nhỏ gọn, nhẹ hơn và tiết kiệm điện năng.
• Bộ điều khiển: Cho phép điều chỉnh cường độ dòng điện, tốc độ cấp dây phù hợp với độ dày vật liệu hàn.
• Hệ thống cấp dây: Gồm motor, cuộn dây, và hệ thống bánh xe dẫn hướng, đảm bảo cấp dây liên tục với tốc độ ổn định.
• Súng hàn: Truyền dòng điện, dây hàn và định hướng quá trình hàn, thiết kế nhỏ gọn để dễ thao tác.
• Dây hàn lõi thuốc: Khác với dây hàn đặc của máy MIG thông thường, dây hàn lõi thuốc có bên trong chứa các thành phần tạo khí bảo vệ khi hàn.

2.2. Nguyên lý hoạt động

Điểm đặc biệt của máy hàn MIG không dùng khí nằm ở dây hàn lõi thuốc (flux-cored wire). Khi hàn, nhiệt từ hồ quang làm nóng chảy dây hàn và vùng lõi thuốc bên trong. Lõi thuốc này chứa các chất tạo khí và chất khử oxy, khi cháy sẽ tạo ra lớp khí bảo vệ bao quanh vùng hàn, ngăn không cho oxy và nitơ trong không khí tiếp xúc với kim loại nóng chảy.

Quá trình này được gọi là “tạo khí bảo vệ nội sinh”, nghĩa là khí bảo vệ được tạo ra từ chính quá trình hàn, không cần nguồn cung cấp khí bên ngoài. Khi lõi thuốc cháy, nó cũng tạo ra một lớp xỉ bảo vệ mối hàn khỏi oxy hóa khi nguội – cần được gõ bỏ sau khi hàn.

2.3. Bảng so sánh với máy hàn MIG dùng khí

Tiêu chí	MIG không dùng khí	MIG dùng khí
Cấu tạo chính	Không có bình khí, sử dụng dây lõi thuốc	Cần bình khí bảo vệ (CO2/Argon), dây hàn đặc
Khí bảo vệ	Tạo từ lõi thuốc của dây hàn	Cung cấp từ bình khí ngoài
Tính di động	Cao, không cần mang bình khí	Thấp hơn, cần di chuyển cả bình khí
Trọng lượng	Nhẹ hơn (15-20kg)	Nặng hơn (25-35kg kèm bình khí)
Vận hành	Đơn giản, ít thông số điều chỉnh	Phức tạp hơn, cần điều chỉnh lưu lượng khí

Khi lựa chọn máy hàn MIG không dùng khí, cần chú ý phân biệt với máy MIG thông thường. Dấu hiệu nhận biết rõ nhất là máy không có đồng hồ điều chỉnh áp suất khí và không kèm bình khí. Tuy nhiên, nhiều máy hiện nay là loại đa năng, có thể chuyển đổi giữa hai chế độ, vừa dùng được dây lõi thuốc không khí, vừa dùng được dây đặc với bình khí ngoài.

3. Ưu điểm & nhược điểm: So sánh nhanh MIG không khí và MIG có khí

Mỗi loại máy hàn đều có những điểm mạnh và hạn chế riêng. Việc hiểu rõ những đặc điểm này giúp bạn lựa chọn thiết bị phù hợp nhất với nhu cầu công việc của mình.

3.1. Ưu điểm của máy hàn MIG không dùng khí

• Tính di động cao: Không cần mang theo bình khí cồng kềnh, giúp dễ dàng di chuyển trong các công trình, đặc biệt là những khu vực có không gian hạn chế hoặc cần di chuyển liên tục.
• Vận hành ngoài trời tốt: Dây hàn lõi thuốc ít bị ảnh hưởng bởi gió so với khí bảo vệ từ bình ngoài, cho phép hàn trong điều kiện thời tiết không lý tưởng.
• Chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn: Không cần mua bình khí và các phụ kiện đi kèm như đồng hồ giảm áp, ống dẫn khí.
• Thao tác đơn giản: Ít thông số cần điều chỉnh hơn, phù hợp với người mới bắt đầu và các ứng dụng DIY.
• Khả năng thấm sâu tốt: Dây hàn lõi thuốc thường cho phép thấm sâu tốt hơn vào vật liệu, đặc biệt trên các bề mặt có lớp gỉ sét, sơn mỏng.

3.2. Nhược điểm của máy hàn MIG không dùng khí

• Nhiều xỉ hàn: Tạo ra nhiều xỉ hơn cần được làm sạch sau khi hàn.
• Mối hàn kém thẩm mỹ: Thường không đẹp bằng hàn MIG có khí, có nhiều bắn tóe hơn.
• Chi phí dây hàn cao hơn: Dây hàn lõi thuốc thường đắt hơn 15-30% so với dây hàn đặc.
• Hạn chế về vật liệu: Không phù hợp với một số loại vật liệu như nhôm.
• Khói hàn nhiều hơn: Tạo ra nhiều khói hơn so với hàn MIG thông thường.

3.3. Bảng so sánh chi tiết

Tiêu chí	MIG không dùng khí	MIG dùng khí
Chất lượng mối hàn	Tốt, nhưng có nhiều xỉ và ít thẩm mỹ	Rất tốt, mối hàn đẹp, ít xỉ
Chi phí dây hàn	Cao (80.000-150.000 VNĐ/kg)	Thấp hơn (60.000-120.000 VNĐ/kg)
Chi phí vận hành	Không tốn tiền khí	Tốn thêm chi phí khí bảo vệ
Tính di động	Rất cao	Trung bình, do cần mang theo bình khí
Khả năng hàn ngoài trời	Tốt, ít bị ảnh hưởng bởi gió	Kém hơn, khí bảo vệ dễ bị thổi bay
Độ đa dụng	Chủ yếu với thép carbon	Đa dạng vật liệu (thép, inox, nhôm…)
Độ bắn tóe	Nhiều	Ít
Khói hàn	Nhiều	Ít

4. Khi nào nên chọn máy hàn MIG không dùng khí?

Việc lựa chọn máy hàn phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như môi trường làm việc, loại vật liệu, tần suất sử dụng và kỹ năng của người hàn. Dưới đây là những trường hợp cụ thể khi máy hàn MIG không dùng khí là lựa chọn tối ưu:

Nên chọn máy hàn MIG không dùng khí khi:

• Công việc đòi hỏi di chuyển thường xuyên: Công trình xây dựng, sửa chữa tại nhà khách hàng, các vị trí khó tiếp cận.
• Hàn ngoài trời hoặc nơi có gió: Lớp khí bảo vệ từ lõi thuốc ít bị ảnh hưởng bởi gió và thời tiết hơn.
• Hàn trên bề mặt không sạch hoàn toàn: Thép có lớp gỉ sét nhẹ, sơn mỏng hoặc bụi bẩn.
• Ngân sách ban đầu hạn chế: Không cần đầu tư vào hệ thống khí.
• Công việc DIY và sửa chữa không thường xuyên: Tiết kiệm chi phí mua và nạp khí định kỳ.
• Hàn thép carbon thông thường: Phù hợp với đa số công việc sửa chữa cơ bản.

Không nên chọn máy hàn MIG không dùng khí khi:

• Cần mối hàn đẹp, thẩm mỹ cao: Như hàn trang trí, hàn các sản phẩm hoàn thiện.
• Hàn vật liệu đặc biệt: Nhôm, đồng, hợp kim đặc biệt.
• Làm việc trong môi trường kín: Khói từ dây lõi thuốc nhiều hơn.
• Công việc sản xuất hàng loạt: Chi phí dây hàn cao sẽ là bất lợi trong dài hạn.
• Cần độ chính xác cao: Với mối hàn quan trọng về mặt kết cấu.

Lời khuyên khi chọn mua:

• Nếu bạn là người mới bắt đầu hoặc làm việc không thường xuyên: Chọn máy hàn MIG không dùng khí đơn năng, giá từ 3-5 triệu đồng.
• Nếu bạn là thợ chuyên nghiệp hoặc xưởng sửa chữa: Đầu tư máy đa năng có thể chuyển đổi giữa hai chế độ, giá từ 7-15 triệu đồng.
• Với xưởng sản xuất hoặc công việc đòi hỏi mối hàn đẹp: Chọn máy MIG có khí chuyên dụng.

5. Các loại dây hàn & vật tư dành cho máy MIG không dùng khí

Dây hàn là yếu tố quyết định đến chất lượng mối hàn và hiệu suất làm việc của máy hàn MIG không dùng khí. Hiểu rõ về các loại dây hàn sẽ giúp bạn lựa chọn phù hợp cho từng ứng dụng cụ thể.

5.1. Phân loại dây hàn lõi thuốc

Dây hàn lõi thuốc tự bảo vệ

Đây là loại dây chuyên dụng cho máy hàn MIG không dùng khí, với lớp vỏ kim loại bên ngoài và lõi chứa các thành phần tạo khí bảo vệ.

Ưu điểm:

1. Không cần khí bảo vệ bổ sung
2. Khả năng thấm sâu tốt
3. Hoạt động tốt trên bề mặt không sạch hoàn toàn
4. Ít bị ảnh hưởng bởi gió khi hàn ngoài trời

Nhược điểm:

1. Tạo nhiều xỉ cần làm sạch
2. Giá thành cao hơn dây đặc
3. Bắn tóe nhiều hơn

Kích thước phổ biến: 0.8mm, 0.9mm, 1.2mm

Giá tham khảo: 80.000-150.000 VNĐ/kg (tùy thương hiệu và chất lượng)

Dây hàn lõi thuốc cần khí bảo vệ

Loại dây này cần sử dụng kèm với khí bảo vệ, không phù hợp với máy hàn MIG không dùng khí thuần túy, nhưng có thể dùng với máy đa năng.

Ưu điểm:

1. Mối hàn đẹp, ít bắn tóe
2. Ít khói hơn loại tự bảo vệ
3. Xỉ dễ tách hơn

Nhược điểm:

1. Yêu cầu có khí bảo vệ
2. Không phù hợp hàn ngoài trời có gió

5.2. So sánh với dây hàn đặc

Dây hàn đặc là loại sử dụng cho máy hàn MIG thông thường, cần có khí bảo vệ từ bình ngoài.

Tiêu chí	Dây hàn lõi thuốc	Dây hàn đặc
Cấu tạo	Lớp vỏ kim loại chứa lõi thuốc	Dây kim loại đồng nhất
Khí bảo vệ	Tạo từ lõi thuốc (tự bảo vệ)	Yêu cầu khí bảo vệ ngoài
Khả năng thấm sâu	Tốt, ngay cả trên bề mặt không hoàn hảo	Chỉ tốt trên bề mặt sạch
Độ bắn tóe	Nhiều	Ít
Tạo xỉ	Nhiều	Rất ít hoặc không có
Chi phí	Cao	Thấp hơn
Ứng dụng phù hợp	Hàn ngoài trời, vật liệu dày	Hàn trong xưởng, cần mối hàn đẹp

5.3. Lưu ý khi chọn dây hàn:

Đường kính dây phù hợp: Chọn đường kính dây phù hợp với công suất máy và độ dày vật liệu:

• Máy công suất nhỏ (dưới 160A): dây 0.8mm
• Máy công suất trung bình (160-200A): dây 0.9mm
• Máy công suất lớn (trên 200A): dây 1.2mm

Chất lượng dây: Chọn dây hàn từ các thương hiệu uy tín, tránh dây kém chất lượng gây kẹt dây, hàn không đều.

Phù hợp với vật liệu: Chọn loại dây phù hợp với vật liệu cần hàn:

• E71T-GS: Cho thép carbon thông thường
• E71T-11: Cho thép mỏng
• E308T: Cho thép không gỉ

Bảo quản dây: Dây hàn lõi thuốc nhạy cảm với độ ẩm. Bảo quản trong hộp kín, nơi khô ráo để tránh ảnh hưởng đến chất lượng hàn.

5.4. Mẹo tiết kiệm chi phí:

• Mua dây hàn cuộn lớn (5kg hoặc 15kg) sẽ rẻ hơn so với mua nhiều cuộn nhỏ.
• Đối với ứng dụng không quan trọng về mặt kết cấu, có thể sử dụng dây trung cấp thay vì cao cấp.
• Điều chỉnh thông số máy hàn tối ưu để giảm lượng dây tiêu hao và hạn chế bắn tóe.

6. Hướng dẫn sử dụng máy hàn MIG không dùng khí đúng chuẩn

Để đạt được mối hàn chất lượng và kéo dài tuổi thọ máy, việc sử dụng máy hàn MIG không dùng khí đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là quy trình chi tiết từng bước:

6.1. Các bước chuẩn bị và lắp đặt

Kiểm tra an toàn trước khi vận hành:

• Đảm bảo không gian làm việc khô ráo, thông thoáng
• Kiểm tra dây nguồn, phích cắm không bị hỏng
• Mặc đồ bảo hộ: găng tay, mặt nạ hàn, tạp dề chống cháy
• Chuẩn bị bình chữa cháy gần khu vực hàn

Lắp đặt dây hàn lõi thuốc:

• Mở nắp khoang chứa dây
• Đặt cuộn dây vào trục, chú ý chiều quay đúng (thường là ngược chiều kim đồng hồ)
• Đưa đầu dây qua con lăn dẫn hướng, điều chỉnh áp lực con lăn vừa phải (không quá chặt gây xẹp dây, không quá lỏng gây trượt dây)
• Luồn dây vào ống dẫn dây và ra đầu súng hàn

Điều chỉnh thông số máy:

• Cài đặt cường độ dòng điện phù hợp với độ dày vật liệu:
• Thép 1-2mm: 40-70A
• Thép 3-5mm: 80-120A
• Thép 6-10mm: 130-180A
• Điều chỉnh tốc độ cấp dây:
• Tốc độ chậm: Dùng cho kim loại mỏng, tránh cháy thủng
• Tốc độ nhanh: Dùng cho kim loại dày, tăng tốc độ hàn

6.2. Kỹ thuật hàn đúng chuẩn

• Tư thế và góc hàn:

Giữ súng hàn ở góc 10-15 độ theo hướng di chuyển

Khoảng cách từ đầu mỏ hàn đến vật liệu: 10-15mm

Giữ tay vững để duy trì khoảng cách đều

• Phương pháp di chuyển:
• Đường thẳng: Di chuyển đều, tốc độ ổn định cho mối hàn đơn giản
• Đường zíc zắc: Áp dụng cho mối hàn rộng hoặc khe hàn lớn
• Đường tròn: Phù hợp khi hàn vị trí phức tạp hoặc cần mối hàn dày
• Xử lý các tình huống thường gặp:
• Bắn tóe nhiều: Giảm cường độ dòng điện hoặc tăng tốc độ di chuyển
• Không thấm sâu: Tăng dòng điện hoặc giảm tốc độ di chuyển
• Dây bị kẹt: Tắt máy, kiểm tra đầu mỏ hàn và điều chỉnh áp lực con lăn

6.3. Bảo dưỡng và vệ sinh sau khi hàn

Vệ sinh súng hàn:

• Tắt máy và rút phích cắm
• Vệ sinh đầu mỏ hàn, loại bỏ xỉ bám
• Kiểm tra và thay thế các bộ phận mòn như đầu tiếp xúc, vòi phun

Bảo dưỡng định kỳ máy hàn:

• Làm sạch bụi bên trong máy bằng khí nén (áp suất thấp)
• Kiểm tra các kết nối dây điện
• Đảm bảo các lỗ thông gió không bị tắc
• Bôi trơn con lăn dẫn dây nếu cần

Bảo quản dây hàn:

• Tháo dây khỏi máy nếu không sử dụng trong thời gian dài
• Bảo quản dây hàn nơi khô ráo, tránh độ ẩm

6.4. Lưu ý an toàn quan trọng

⚠️ Thông tin an toàn:

• Luôn sử dụng kính hàn với cấp độ bảo vệ phù hợp (thường là DIN 10-13)
• Hàn ở khu vực thông thoáng, tránh hít khói hàn
• Không hàn gần vật liệu dễ cháy nổ
• Đảm bảo thiết bị được nối đất đúng cách
• Tắt máy và rút phích cắm khi không sử dụng hoặc khi bảo dưỡng
• Không chạm vào mối hàn ngay sau khi hàn xong do nhiệt độ rất cao
• Cẩn thận với bắn tóe, có thể gây cháy quần áo hoặc bỏng da

6.5. Mẹo cải thiện chất lượng mối hàn

• Làm sạch bề mặt: Mặc dù dây lõi thuốc có thể hàn trên bề mặt không hoàn toàn sạch, việc làm sạch vẫn giúp cải thiện chất lượng mối hàn.
• Ổn định tay: Sử dụng tay đối diện để đỡ cổ tay cầm súng hàn, giúp di chuyển đều hơn.
• Hàn thử: Thực hiện thử trên phế liệu cùng loại vật liệu để điều chỉnh thông số trước khi hàn chi tiết chính.
• Kiểm tra mối hàn: Gõ nhẹ xỉ và kiểm tra mối hàn, nếu có lỗi, hãy sửa ngay lập tức.

7. Câu hỏi thường gặp về máy hàn MIG không dùng khí 

Máy hàn MIG không dùng khí có hàn được inox không?

Có, máy hàn MIG không dùng khí có thể hàn inox khi sử dụng dây hàn lõi thuốc chuyên dụng cho inox (như loại E308T, E309T, E316T). Tuy nhiên, chất lượng mối hàn sẽ không bằng khi sử dụng máy TIG hoặc MIG có khí bảo vệ với dây inox đặc. Nếu hàn inox là công việc thường xuyên, nên cân nhắc sử dụng máy TIG hoặc MIG có khí.

Có thể hàn nhôm bằng máy hàn MIG không dùng khí không?

Không, máy hàn MIG không dùng khí không thích hợp để hàn nhôm. Nhôm yêu cầu khí bảo vệ là Argon nguyên chất, và hiện không có loại dây nhôm lõi thuốc tự bảo vệ. Để hàn nhôm, bạn cần sử dụng máy hàn MIG có khí với dây nhôm đặc và khí Argon, hoặc máy TIG.

Dây hàn lõi thuốc có độc hại không?

Khói từ dây hàn lõi thuốc có thể gây hại nếu hít nhiều và thường xuyên. Lõi thuốc chứa các thành phần tạo khí và chất khử oxy, khi cháy tạo ra khói nhiều hơn so với hàn MIG có khí. Nên hàn trong không gian thông thoáng, sử dụng hệ thống hút khói hoặc mặt nạ phòng độc khi hàn trong không gian kín hoặc thời gian dài.

Làm sao để mối hàn đẹp hơn khi sử dụng máy hàn không dùng khí?

Để cải thiện chất lượng mối hàn, hãy:

• Làm sạch bề mặt hàn trước khi hàn
• Điều chỉnh cường độ dòng điện và tốc độ cấp dây phù hợp
• Duy trì khoảng cách đều từ súng hàn đến vật liệu (10-15mm)
• Di chuyển súng hàn với tốc độ ổn định
• Sử dụng dây hàn chất lượng tốt
• Điều chỉnh góc súng hàn thích hợp (10-15 độ theo hướng di chuyển)

Nên dùng máy đa năng hay chuyên dụng cho người mới bắt đầu?

Người mới bắt đầu nên chọn máy đa năng có thể chuyển đổi giữa hai chế độ (có khí và không khí). Mặc dù chi phí ban đầu cao hơn, nhưng về lâu dài sẽ linh hoạt hơn, cho phép thử nghiệm cả hai phương pháp và phát triển kỹ năng toàn diện. Bắt đầu với dây lõi thuốc không khí sẽ dễ dàng hơn, sau đó có thể chuyển sang sử dụng dây đặc với khí khi đã quen.

Máy hàn MIG không dùng khí có thể hàn được vật liệu dày bao nhiêu?

Máy hàn MIG không dùng khí thông thường có thể hàn hiệu quả vật liệu từ 1mm đến 10mm. Khả năng hàn vật liệu dày phụ thuộc vào công suất máy:

• Máy 120-140A: Hàn tốt vật liệu 1-4mm
• Máy 160-180A: Hàn tốt vật liệu 2-6mm
• Máy 200A trở lên: Có thể hàn vật liệu 5-10mm

Để hàn vật liệu dày trên 6mm, nên thực hiện nhiều lớp (pass) và có thể cần vát mép trước khi hàn.

Tuổi thọ của máy hàn MIG không dùng khí là bao lâu?

Tuổi thọ trung bình của máy hàn MIG không dùng khí là 5-10 năm tùy thuộc vào chất lượng máy, tần suất sử dụng và chế độ bảo dưỡng. Máy sử dụng công nghệ Inverter hiện đại thường nhẹ hơn, tiết kiệm điện hơn nhưng có thể nhạy cảm với điện áp không ổn định. Để kéo dài tuổi thọ máy, cần bảo dưỡng định kỳ, sử dụng ổn áp nếu điện không ổn định, và không vận hành vượt quá chu kỳ làm việc theo khuyến cáo của nhà sản xuất.